اگر کسی دین نداشته باشد یک سلسله دستورهایی اسلام دارد است که این دستورها برای او هم نافع است خداوند می فرمایید : ما گفتیم به تعهّدات عمل کنید ما گفتیم وقتی حرف میزنید ادیبانه حرف بزنید: ﴿وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً﴾[1] ما گفتیم:﴿لاَ تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ﴾[2] شما میخواهید درس بگویید حتماً مطالعه کافی بکنید وگرنه وقت مردم را تلف نکنید. چه مسلمان چه کافر، این برای دانشگاههای اسلامی است دانشگاههای کفار است. به یک استاد دانشگاه میگوید حالا کافری باش، وقتی وارد کلاس میشوی با مطالعه وارد بشو: ﴿لاَ تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ﴾. این «اشیاء» جمع شیء است ما مفهومی جامعتر از شیء نداریم، یک؛ جمع هم بسته شد شده اشیاء؛ فرمود هیچ چیزی از مردم را کم نگذارید. حالا تنها اقتصاد نیست مسائل سیاسی هست تجاری هست امنیتی هست فرهنگی است. کسی که میخواهد سخنرانی کند در مجلسی. دعوت کردند این همین طور به حافظه خود تکیه کند بدون اینکه مطالعه کند بیاید چیزهایی تحویل مردم بدهد، این آیه میگوید این کار را نکن. وقتی میخواهی سخنرانی کنی مطالعه کن آیهای، حدیثی و یک جملهبندی مناسب آن مجلس و گرنه وقت مردم را تلف بکنی با قصّه و خواب، این کار درست نیست، ﴿لاَ تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ﴾ از این جامعتر؟ این میشود حقوق بشر؛ لذا فرمود: ﴿تَنزِیلٌ مِن رَبِّ الْعَالَمِینَ﴾. میخواهد درس بگوید حتماً باید شب گذشته مطالعه دقیق کند که وقت شاگرد را تلف نکند. وقتی میخواهد سخنرانی بکند وقتی میخواهد مقاله بنویسد وقتی میخواهد جلسهای را اداره بکند وقت کسی را تلف بکند مال مردم را کسی تلف بکند، اینها را قرآن تحریم کرده؛ لذا فرمود این حرف، حرف جهانی است ﴿تَنزِیلٌ مِن رَبِّ الْعَالَمِینَ﴾است.
پی نوشت :
[17]. سوره بقره، آیه83.
[18]. سوره أعراف، آیه85.