یاداشت صدو شصت دو :

ما آن‌جایی می‌رویم که از آن‌جا آمدیم.

 تعبیر قرآن کریم از مرگ رجوع است﴿اِنَّا لِلَّهِ وَ اِنَّا اِلَیْهِ راجِعُونَ‌﴾ [1]  خداوند متعال فرمود شما برمی‌گردید پس معلوم می‌شود ما از جای دیگری آمدیم. ودر این دنیا مهمان هستیم لذا  بعدها شیخ اشراق گفت (حُبُّ الْوَطَنِ مِنَ الْاِیمَان)[2]   این جمله معروف حدیث نیست بلکه یکی از سخنان فلاسفه گرامی است البته ایشان هم از سخنان نورانی سیّدالشهداء (سلام‌الله‌علیه) در مکه معظمه در روز مبارک عرفه استفاده کرده که فرمود : (مَنْ کَانَ بَاذِلًا فِینَا مُهْجَتَهُ وَ مُوَطِّناً)[3]  هر کس برای ما ، خون دل و روح خود را بذل و عطا کند، و خود را مهیای ملاقات خداوند می نماید با ما کوچ می کند، موطّن یعنی به وطن اصلی‌اش می‌رود. توطین یعنی به وطنش دل می‌بندد، به سرزمین اصلی‌اش دل می‌بندد، می‌خواهد به وطنش برسد. 

این جزء دستورات دینی است که انسان از سرزمینش باید دفاع بکند اما نکته این است که دفاع  از وطن همانطور که دفاع از آب و خاک ناموس  هست دفاع از اعتقاد هم هست ما باید از اعتقادات صحیح و درست خود دفاع کنیم

این حب وطن را دین امضا کرده، جناب شیخ اشراق است که به دنبال کلمات مرحوم شیخ اشراق، مرحوم شیخ بهایی فرمود:

این وطن مصر و عراق و شام نیست ٭٭٭ این وطن شهریست کان را نام نیست   [4]

فرمود شما ردع کنید بروید به اصل جایتان. این طور نیست که شما را به جای ناآشنا ببرند، شما را به جای اصلی خود می‌برند.

پی نوشت :

[1] بقره/سوره2، آیه156.

[2] مستدرک سفینة البحار، الشیخ علی النمازی، ج10، ص375.

[3] اللهوف على قتلى الطفوف‌، السید ابن طاووس، ج1، ص61.

[4] شیخ بهایی، نان و حلوا، بخش9.