یاداشت دویست سی دوم : معیار انتخاب اسامی سوره های قرآن

سوال : معیار نامگذاری سوره های قرآن چیست ؟

جواب :  اسم بعضی از سوره های قرآن کریم «عَلَم» رسمی است؛ مثل «فاتحة الکتاب»، و یا سوره «یس» قسمتی دیگر سوره های هستند  که نام‌های آنها در روایات اهل بیت(علیهم السلام) به عنوان تَسمیه آمده است، اما قسمت بسیاری از اسامی سوره های قرآن کریم جزء «عَلَم بالغَلَبَة» ‌هستند، مثل سوره «انعام», سوره «فیل» و سوره «عنکبوت»؛ یعنی سوره‌ای که جریان فیل در آن مطرح شده است.

 تفسیرهایی که برای شیعه یا سنّی است و برای قبل از هزار سال است، آنها وقتی می‌خواهند سوره مبارکهٴ «عنکبوت» یا «بقره» را تفسیر کنند، می‌گویند: «فی تفسیرة السورة التی یذکر فیها البقرة». مرحوم سید رضی و سایر آقایانی که در این حدّ از عصر خودشان هستند معمولاً نمی‌گویند تفسیر سوره «بقره»، بلکه می‌گویند «و من السورة التی یذکر فیها البقرة»[1] یا «و من السورة التی یذکر فیها الأنعام».[2] سوره «بقره» با این همه معارف بلندی که دارد، به نام «بقره» نام‌گذاری شود، خیلی وجهی ندارد یا سوره «فیل» یا سوره «عنکبوت» و مانند اینها. بنابراین نام‌گذاری بسیاری از این سُوَر به عنوان «عَلَم بالغَلَبَة» است

پی نوشت :

[1]. تلخیص البیان، ص113.

[2]. تلخیص البیان، ص136.