یاداشت شصت و چهارم : ای کمیل آینه باش

آینه یک شی خارق العاده هست  مسائل را همانطوری که هست نشان میدهد نه کم و نه زیاد 

در روایتی حضرت علی علیه السلام به جناب کمیل فرمود: یا کمیل المومن مرآة المومن.

تفسیر این سخن شریف به دو نحو ممکن است:

یک - روایت این را میگوید که مومنان باید برای هم مثل آینه باشند چطور آینه خوب و بد را نشان میدهد اگر یک مومنی کار خوبی کرد تشکر و اگر کار بدی کرد امر به معروف کنیم .

دو-  مومن یکی از اوصاف و صفات خداوند باشد که معنای حدیث چنین میشود که مومن واقعی کسی است که وقتی او را میبینیم در واقع آینه ای است که میشود خداوند متعال را داخل آن نگریست چطور خداوند کریم است مهربان است بخشنده هست مومن هم در زندگی شخصی اش اینگونه باشد.

بدین نحو که صفت «مؤمن (ایمنى بخش) » ، اسم فاعل از «آمَنَ، یُؤمِن»، از ریشه «أَمن» باشد  که دو معناى اصلى نزدیک به هم دارد: یکى «امانت» که ضدّ خیانت است و معنایش آرامش قلب است و معناى دیگر آن ، «تصدیق» و «پذیرفتن» است.

 جمله «أمِنَ منه» از لحاظ وزن و معنا ، مانند جمله «سَلِمَ منه» و به معناى «از او در امان مانَد » است. معنا و کاربرد اصلى این واژه ، آرامش قلب است و در واقع، اَمن در مقابل بیم و اضطراب است .

 ابن اثیر مى گوید: مؤمن، در نام هاى خداى متعال ، به معناى کسى است که به وعده اى که به بندگانش داده ، عمل مى کند. در این صورت ، مؤمن از ایمان به معناى تصدیق و پذیرفتن ، مشتق شده است یا معناى مؤمن در مورد خدا این است که خدا در روز قیامت ، به بندگانش از عذاب خود ایمنى مى بخشد . در این صورت ، مؤمن از امان و ایمنى گرفته شده است و اَمن ، در مقابل ترس و اضطراب است.

مومن برگرفته هاى ریشه «أمن» ، چهار بار در قرآن کریم به خدا نسبت داده شده است و صفت «مؤمن» ، یک بار به معناى ، «ایمنى بخش» در این سخن خداى متعال :  «اوست خدایى که جز او خدایى نیست؛ فرمان رواى بسیار پاک، و آشتى جو و ایمنى بخش»  ، به کار رفته است.

پی نوشت :

1-کتاب بحار الانوار جلد 74 صفحه 414

2-برای اطلاعات بیشتر به کتاب دانشنامه عقاید اسلامی صفحه 51 تا 53 رجوع کنید