یاداشت صدو نود: هدف درخت شدن است یا میوه دادن؟

خدای سبحان می فرماید :‌ هدف خلقت عبادت است،‌ خب یعنیخداوند میفرماید فقط  یکبار مرا عبادت کنید؟ یعنی من جن و انس را آفریده‌ام که هر کدام به نوبهٴ‌ خود یکبار مرا عبادت کنند! که اگر کسی یک بار نماز خواند،‌ بگوییم به هدف خلقت رسیده‌ است. یا نه خلقت برای عبادت است . یعنی مادامی که خلقت هست، عبادت هست؟. اینکه فرمود: *«ما خلقت الجن والانس الا لیعبدون»*﴿1﴾ یعنی خلقت برای عبادت است. و خلقت هر لحظه است. اینطور نیست که خدای سبحان ما را خلق کرده باشد و دیگر بقاءً کاری به ما نداشته باشد. هر لحظه فیض خالقیت خدا می‌رسد و هر لحظه این فیض خالقیت را مخلوقها دریافت می‌کنند هر لحظه هم باید عبادت کنند.

چرا در زیارت آل یس که جزء‌ بهترین زیارتهای ماست در پیشگاه حضرت ولی عصر (ارواحنا فداه) عرض می‌کنیم: بر تمام شئون زندگی تو سلام. در آن زیارت آل یس می‌گوییم وقتی می‌نشینی، سلام بر تو. پا می‌شوی، سلام بر تو. می‌خوابی سلام بر تو . نماز می‌خوانی سلام بر تو. حرف می‌زنی سلام بر تو.

السلام علیک حین تقوم، السلام علیک حین تقعد

السلام علیک حین تقرء و تبین...

السلام علیک حین ترکع و تسجد

السلام علیک فی آناء لیلک و اطراف نهارک﴿2﴾

آن کسی که می‌گوید *«ان صلاتی و نسکی و محیای و مماتی لله رب العالمین»*﴿3﴾ در برابر انسان اینچنین ما هم عرض ادب می‌کنیم،‌ می‌گوییم بر تک تک شئون زندگی تو سلام. چرا چون اینچنین نیست که قیامت برای خدا نباشد، قعودت برای خدا باشد او بالعکس . اینچنین نیست که رکوع و سجودت برای خدا باشد خوابیدن و غذا خوردنت برای خدا نباشد. اینچنین نیست . این زیارت آل یس به ما می‌آموزاند که یک موحد چگونه زندگی می‌کند و در برابر او چگونه باید عرض ادب کرد. 

پس اگر کسی آشنا شد که هدف خلقت عبادت است، می‌گوید مادامی که خلقت هست باید عبادت باشد. چون عبادت مستمراً‌ همراه خلقت است که اگر یک وقتی عبادت از یک مرحله‌ای از مراحل انسانی قطع بشود،‌ همان وقت است که این درخت در بین راه پوسیده . این هسته‌ای که بخواهد بارور بشود، در همهٴ‌ شئون باید در شجریت حرکت کند تا نخل بشود. و اگر یک وقت در بین راه بخشکد آب به او نرسد،‌ این از هدف مانده است. نباید بگوید من یکبار عبادت کردم. خب پس از اینکه فرمود:‌ *«و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون»*﴿4﴾‌ روشن می‌شود که عبادت هدف خلقت مخلوق است و نه خالق و حدوث عبادت به حدوث خلقت مرتبط است و بقای عبادت به بقای خلقت مرتبط است که کل لحظه خلقت هست و کل لحظه هم هدف دارد و آن عبادت است. 

اما عبادت کردن هدف نهایی انسان است؟ انسان همین که عبادت کرد،‌ کافی است یا تازه عبادت هم هدف نیمه راه است؟ عبادت را برای چیزی دیگر انجام می‌دهند. هستهٴ درخت خرما هدفش درخت خرما شدن است یا هدفش آن است که درخت خرما بشود که میوه بدهد؟ پس درخت خرما شدن اگرچه هدف هسته است،‌ اما هدف نهایی نیست. هدف متوسط است. انسان که عبادت می‌کند، برای اینکه عابد بشود،‌ یا برای اینکه یقین پیدا کند؟‌ در سورهٴ حجر فرمود:‌ *«و اعبد ربک حتی یأتیک الیقین»*﴿5﴾ در پایان سورهٴ حجر. فرمود: *«و اعبد ربک حتی یأتیک الیقین»*﴿6﴾ این *«و أعبد ربک حتی یأتیک الیقین»*﴿7﴾ یعنی اگر خواستی یقین پیدا کنی راهش عبادت است. انسان تا به یقین نرسد در معرض زوال و دگرگونی است . اما وقتی به یقین رسید، می‌آرمد.

پی نوشت :

1 سورهٔ ذاریات، آیهٔ 56.
2 مفاتیح الجنان، زیارت آل یس

3 سورهٔ انعام، آیهٔ 162.
4 سورهٔ حجر، آیهٔ 99.
5 سورهٔ حجر، آیهٔ 99.
6 سورهٔ حجر، آیهٔ 99