یاداشت چهل پنجم : وحی

ارتباط خدای متعال با پیامبرانش به دو قسم تقسیم می شود : گاهی وحی علمی تقسیم می‌شود و گاهی به وحی عملی؛

1. وحی علمی همان مطالب علمی, علم غیب, احکام و شریعت است که برای انبیا یا امور غیبیه را برای همه از انبیا و معصومین بازگو می‌کند که اینها امور علمی است.

2. بعضی از وحی‌ها مربوط به امور عملی است؛ یعنی ذات اقدس الهی در قلب یک انسان مؤمن یا ولیّ‌ای یا پیغمبری(علیه السلام) آن تصمیم و آن عزم و اراده را القا می‌کند که این‌چنین تصمیم بگیر, این‌چنین کار بکن و جمع اینها را نیز محتمل است. پس  وحی یا علمی است یا عملی؛ یا وحی علم است یا وحی فعل; وحی علم مثل اینکه به وجود مبارک پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) وحی می‌فرستد که در جریان طوفان قصّه از این قبیل بود, جریان زکریا این بود, جریان ابراهیم این بود, جریان اسحاق و یعقوب این بود، اینها وحی‌های علمی است، علومی را که خدای «علیِّ حکیم» به پیامبرش افاضه می‌کند که ﴿عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً﴾[1] و مانند آن.

 وحی عملی آن است که ذات اقدس الهی در قلب ولیّ‌ای از اولیای الهی ،حالا یا نبیّ است یا امام است یا ولیّ‌ای از اولیای الهی است، این معنا را القا می‌کند که این کار را بکن! نظیر آنچه به قلب مادر موسی وحی فرستاد ﴿وَ أَوْحَیْنا إِلی‏ أُمِّ مُوسی﴾ که ﴿أَنْ أَرْضِعیهِ فَإِذا خِفْتِ عَلَیْهِ فَأَلْقیهِ فِی الْیَمِّ﴾؛[2] ما این تصمیم را در قلب او القا کردیم؛ این وحی, وحی فعل است که زیرمجموعه آیه دیگر است که فرمود: ﴿وَ أَوْحَیْنا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْراتِ﴾،[3] درباره بسیاری از انبیا می‌فرماید ما نحوه تصمیم را در قلب اینها القا کردیم و آنچه در جریان امّ موسی(سلام الله علیهما) مطرح شد، نموداری از آن اصل کلّیِ ﴿وَ أَوْحَیْنا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْراتِ﴾ است, پس گاهی ذات اقدس الهی یک مطلب علمی را در عقل نظر, یعنی بخش مربوط به علم القا می‌کند و گاهی یک مطلب عملی را به نام تصمیم و عزم در قلب ولیّ‌ای القا می‌کند 

پی نوشت :

1. سوره کهف, آیه65.

2.سوره قصص, آیه7.