سواد رسانه

چندی پیش یکی از اهالی فرهنگ و رسانه جمله قابل تاملی در پدیده سلبریتی بیان کرد که باعث شد به سخنان او تامل و فکر بیشتری کنم ، صحبت این استاد بزرگوار چنین بود که پدیده سلبریتی اساسا  انقام جامعه ای است که بر اساس مسئله دموکراسی شکل گرفته ازخود دموکراسی .

حقیقت مسئله این است که پدیده سلبریتی از جمله پدیده های است که جامعه را چند وقتی مشغول خودش کرده  در قدیم هم همینگونه بود اما آنچه که  جامعه  را تحت تاثیر قرار می دهد مهم  هم است این هست که سلبریتی یک جامعه متمدن و متدین چه کسی است ؟

بدین بیان که  اساسا سلبریتی واقعی در جامعه روشنفکران و دانشمندان و فرهیختگان آن عصر هستند که اندیشه و عقاید سترگ آنان همه سرشار از مطالب آموزنده برای عموم مردم است  و حضور آنان در جامعه ،جامعه را به رشد و تعالی خود می رساند مثل زمانه های قدیم که حکما و  دانشمندان و عالمان سلبریتی زمان خود معرفی می شدند و حتی شاهان دربار علاوه بر ارادت سعی بر مراوده با آنان داشتند و مردم هم علاوه بر اظهار محبت سعی بر آموختن افکار و اندیشه های آنان  می کردند مثل سرگذشت  شیخ بهایی و ارادات شهاهان صفوی و مردم اصفهان اما متاسفانه در عصر حاضر عده ای از بازیگران ، فوتبالیست ها و اهالی موسقی و ...به سلبریتی های جامعه مبدل شده اند و جای فرهیختگان جامعه را گرفته اند

نقطه تاریک مسئله زمانی آثار زیان بار خود را پدیدار می کند که جوانان ما اعم از دختر و پسر  از این عده  تقلید می کنند و آنان را به عنوان الگوی خود قرار می دهد

متاسفانه عمده  این عده به غیر از تخصص  در زمینه خود فاقد سطح سواد  متناسب اظهار نظر های  سیاسی اجتماعی و فرهنگی  هستند که این مسئله باعث اظهار نظر های بیخردانه ای می شود که جامعه  و مردم ما باید تاوان چنین اشتباهاتی را باید بدهند

مثلا در جریان قتل  اخیر در همدان عده ای معتقد هستند که انگیزه قاتل از این واقعه  دردناک دیدن و قبول کردن مطلب بازنشری یک بازیگر خانم در فضای مجازی تویتر می دانند که برفرض صحت این تحلیل انگیزه ای شد تا  قاتل مقتول را به قتل برساند لذا به همه اصحاب سلبریتی یا هرکسی که صاحب تریبون در فضای مجازی است در بازنشر کردن ، پاسخ دادن و و به شهرت رساندن یک حرف  اعم از صحیح یا غلط به تاثیر این کلام در جامعه فکر کنیم  و بدانیم که اگر یک جمله بر فرض محال غلط باشد چه اثراتی را میتواند در جامعه بگذارد  که این مهم  محقق نمی شود مگر با آشنای با سوادی به نام سواد رسانه ای

بر اساس ماده ۱۸ قانون جرایم رایانه‌ای در این خصوص مقرر کرده است «هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، رأسا یا به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یادشده به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (در صورت امکان)، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد .1

پی نوشت :

1. ماده 18 قانون جرایم رایانه ای

داستان یک پیامبر

بسم الله الرحمن الرحیم

قرآن کریم در آیه 259 سوره مبارکه  بقره داستانی را نقل می کند که تفصیل آن بدین شرح است :

أَوْ کَالَّذی مَرَّ عَلی‏ قَرْیَةٍ وَ هِیَ خاوِیَةٌ عَلی‏ عُرُوشِها قالَ أَنَّی یُحْیی‏ هذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِها فَأَماتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قالَ کَمْ لَبِثْتَ قالَ لَبِثْتُ یَوْماً أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ قالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عامٍ فَانْظُرْ إِلی‏ طَعامِکَ وَ شَرابِکَ لَمْ یَتَسَنَّهْ وَ انْظُرْ إِلی‏ حِمارِکَ وَ لِنَجْعَلَکَ آیَةً لِلنَّاسِ وَ انْظُرْ إِلَی الْعِظامِ کَیْفَ نُنْشِزُها ثُمَّ نَکْسُوها لَحْماً فَلَمَّا تَبَیَّنَ لَهُ قالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ(1)

که یعنی : 

یا همانند کسی که از کنار یک آبادی ( ویران شده ) عبور کرد ، در حالی که دیوارهای آن ، به روی سقفها فرو ریخته بود ، ( و اجساد و استخوانهای اهل آن ، در هر سو پراکنده بود او با خود ) گفت: «چگونه خدا اینها را پس از مرگ ، زنده می کند؟!» ( در این هنگام ، ) خدا او را یکصد سال میراند سپس زنده کرد و به او گفت: «چقدر درنگ کردی؟» گفت: «یک روز یا بخشی از یک روز.» فرمود: «نه ، بلکه یکصد سال درنگ کردی! نگاه کن به غذا و نوشیدنی خود ( که همراه داشتی ، با گذشت سالها ) هیچ گونه تغییر نیافته است! ( خدایی که یک چنین مواد فاسدشدنی را در طول این مدت ، حفظ کرده ، بر همه چیز قادر است! ) ولی به الاغ خود نگاه کن ( که چگونه از هم متلاشی شده! این زنده شدن تو پس از مرگ ، هم برای اطمینان خاطر توست ، و هم ) برای اینکه تو را نشانه ای برای مردم ( در مورد معاد ) قرار دهیم. ( اکنون ) به استخوانها ( ی مرکب سواری خود نگاه کن که چگونه آنها را برداشته ، به هم پیوند می دهیم ، و گوشت بر آن می پوشانیم!» هنگامی که ( این حقایق ) بر او آشکار شد ، گفت: «می دانم خدا بر هر کاری توانا است(2)

اما تفصیل داستان :

حضرت عزیر یکی از پیامبران الهی است که در اثناى سفر خود بر مرکبى سوار بود و مقدارى آشامیدنى و خوراکى همراه داشت و از کنار آبادى گذشت که به شکل وحشتناکى در هم ریخته و ویران شده بود و اجساد و استخوانهاى پوسیده ساکنان آن به چشم مى خورد هنگامى که این منظره وحشت زا را دید گفت چگونه خداوند این مردگان را زنده مى کند؟ (البته این سخن از روى انکار و تردید نبود بلکه از روى تعجب بود )در این هنگام خدای متعال جان او را گرفت و یکصد سال بعد او را زنده کرد و از او سؤال نمود که چقدر در این بیابان بوده اى؟ او که خیال مى کرد مقدار کمى بیشتر در آنجا درنگ نکرده فورا در جواب عرض کرد: یک روز یا کمتر! به او خطاب شد که یکصد سال در اینجا بوده اى اکنون به غذا و آشامیدنى خود نظرى بیفکن و ببین چگونه در طول این مدت به فرمان خداوند هیچگونه تغییرى در آن پیدا نشده است ولى براى اینکه بدانى یکصد سال از مرگ تو گذشته است نگاهى به مرکب سوارى خود کن و ببین از هم متلاشى و پراکنده شده و مشمول قوانین عادى طبیعت گشته و مرگ آن را از هم متفرق ساخته است سپس نگاه کن و ببین چگونه اجزاى پراکنده آن را جمع آورى کرده و زنده مى کنیم او هنگامى که این منظره را دید گفت مى دانم که خداوند بر هر چیزى توانا است یعنى هم اکنون آرامش خاطر یافتم و مساله رستاخیز مردگان در نظر من شکل حسى به خود گرفت

پی نوشت :

1. آیه 259 سوره مبارکه بفره

2. ترجمه آیت الله مکارم شیرازی

مسئله انفاق

در زندگی روزمره انسان گاهی افرادی به انسان مراجعه می کند و تقاضای کمک می کنند اعم از اینکه آن آفراد شغلشان را تکدی قرار داده باشند یا افراد آبرو داری باشند که برای رفع حوایج از ما تقاضای را می کنند خب در این حالات انسان چکار باید بکند؟

در جواب این سوال و سوالات مشابه است که انسان به عمق دین مبین اسلام پی میبرد ، اسلام با وضع دستوراتی از قبیل پرداخت خمس و زکات به مستمندان سعی بر کاهش فقر و عدم تقسیم جامعه اسلامی به پول دار و فقیر می کند و با دستورات ویژه ای که در باب تولید ،فعالیت و دفع بیکاری ورفع بی هدفی و کسالت افراد جامعه می کنند ،سعی بر ساخت جامعه ای پویا و پرتلاش می کنند که تاب مقاومت در برابر دول کفر را داشته باشد درزمینه مسئله انفاق قرآن کریم می فرماید :

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْناکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لا بَیْعٌ فیهِ وَ لا خُلَّةٌ وَ لا شَفاعَةٌ وَ الْکافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ (1)

که یعنی : ای کسانی که ایمان آورده اید از آنچه به شما روزی داده ایم ، انفاق کنید پیش از آنکه روزی فرا رسد که در آن ، نه خرید و فروش است ( تا بتوانید سعادت و نجات از کیفر را برای خود خریداری کنید ) ، و نه دوستی ( و رفاقتهای مادی سودی دارد ) ، و نه شفاعت ( زیرا شما شایسته شفاعت نخواهید بود. ) و کافران ، خود ستمگرند ( هم به خودشان ستم می کنند ، هم به دیگران ) .

پی نوشت :

1. آیه 254 سوره مبارکه بقره

گروه اندک

گاهی قرآن کریم ذیل یک داستان مهم تاریخی یکی از قوانین و سنت های الهی را به ما می آموزد

مثلا در ذیل داستان نبرد حضرت داود  با جالوت خدای متعال به قصد امتحان اصحاب حضرت داود خوردن آب از نهری را ممنوع می کند که متاسفانه عده ای از آب می خوردند و از روی نافرمانی می گویند : ما را یاری با جالوت و سپاه او نیست اما افراد مومن از اصحاب حضرت داود جواب می دهند که :

کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثیرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ 

که یعنی : چه بسا گروهی اندک به خواسته خدا بر گروهی بسیار غلبه کنند 

در حکایت تاریخی نبرد حضرت داود با جالوت همین اتفاق می افتد و یاران اندک حضرت داود بر سپاه بزرگ جالوت غلبه پیدا می کند پس این که در یک نبرد تعداد نفرات چقدر باشد مهم نیست بلکه نیت افراد و خداباوری افراد مهم است که دست خدا همیشه همراه افراد مومن و متعهد است

پی نوشت :

1. آیه 249 سوره مبارکه بقره